Duizendmaal excuus aan mijn trouwe volgers, die op 1 juli tevergeefs mijn column zochten. De recente turbulente gebeurtenissen in Griekenland raken mij diep. Zo diep dat ik in alle commotie niet eerder een moment kon vinden om in alle emotionele rust mijn websitecolumn te schrijven. Maar vandaag is het dan toch gelukt, recht uit mijn hart!

Griekenland is mijn woonland. Een land waar ik heel veel van hou. Ik heb het in de afgelopen tien jaar van dichtbij zien afglijden, heb de crisis aan den lijve ondervonden. De dagelijkse boodschappen werden duurder, de vaste lasten gingen drastisch omhoog, de prijs van geneesmiddelen verdubbelde, medische voorzieningen bereikten een beschamend dieptepunt, onderhoud aan wegen werd uitgesteld, culturele verworvenheden zoals de wekelijkse aerobic-les in de dorpen verdwenen, stranden en taverna’s werden steeds leger, net als de winkelcentra in Volos… naarmate de jaren verstreken zagen we de levens van de mensen om ons heen steeds grimmiger worden. Wij hadden ‘geluk’. Dankzij mijn onafhankelijke werk als schrijfster waren wij beter af dan menig andere hier wonende buitenlander. Ik heb geen koophuis, geen B&Β om draaiende te houden, geen eigen kaaswinkeltje of een baan in het toerisme.
Heb ik dan makkelijk praten omdat ik hier woon, maar toch mijn geld in NL verdien? Zo lijkt het misschien, maar de werkelijkheid is anders. Ook NL kreeg te maken met een crisis. Boeken zijn een luxeproduct, dus de verkoop van mijn boeken liep snel terug, ook al vanwege de sluiting van veel bibliotheken, mijn grootste afnemers. De komst van het e-book (en daarmee ook het illegaal en gratis downloaden) deed de verkoopcijfers nog verder kelderen en ook ik zag de balans in inkomsten en uitgaven in een paar jaar tijd dusdanig veranderen, dat ik alle zeilen bij moest zetten om iedere maand te kunnen blijven voldoen aan onze verplichtingen – en daarnaast ook nog eten op tafel te hebben. Het is de andere kant van een freelancersleven onder de Griekse zon zonder het vangnet van een pensioen, werkeloosheids- of bijstandsuitkering. Een leven waar wij in 2005 bij ons volle verstand voor hebben gekozen. De enige echte zekerheid die je in het leven hebt, is namelijk dat je doodgaat, en vóór dat gebeurt wil ik meer dan een slaaf van anderen zijn. Ik wil mijn eigen pad kunnen kiezen, hoe moeilijk dat pad soms ook kan zijn.
Misschien is het daarom, dat alles wat er hier nu gebeurt mij zo raakt. Ik hou van dit land, van haar inwoners die zich vijf jaar lang in de meest verschrikkelijke bochten hebben gewrongen om te doen wat anderen hen opdragen. Een land dat al vijf jaar danst naar de wurgende pijpen van nationale en internationale machthebbers die het daarmee alleen maar meer naar de afgrond hebben geduwd. Machthebbers die lak hebben aan democratie, die de stem van het volk met alles wat ze in huis hebben aan de kant schuiven, omdat die stem hen blijkbaar niet aanstaat. Toen Varoufakis in de Eurogroep het referendum aankondigde, werd er door een van de hoge heren letterlijk gezegd: ‘Wat? Wil je een zo complexe materie voorleggen aan het gewone volk? Hoe dúrf je!’
Wel… ik ben zo’n ‘gewoon’ mens. Dankzij de generaties vóór mij die letterlijk hebben gevochten voor democratie en vrijheid van meningsuiting ben ik opgegroeid in een vrij, steeds welvarender land, heb ik een goede schoolopleiding genoten en de mogelijkheid gekregen om mijn eigen keuzes te maken. Ik heb de periode meegemaakt dat de landen van Europa zich verenigden, en later ook de invoering van de euro meegemaakt. Toetreden tot de Eurozone is onomkeerbaar, zeiden ze destijds. Om dat te bevestigen moesten alle lidstaten de machines waarmee ze hun eigen muntsoort drukten vernietigen, anders werden ze niet toegelaten. Nu wordt er gedreigd met een EU-uitzetting van Griekenland wanneer het volk een OXI laat horen, en er wordt aan alle kanten beweerd dat een terugkeer naar de drachme onvermijdelijk is. Huh? Wie gaat die drachmes dan drukken? Niet de Grieken dus, want die moesten toch hun drukpersen vernietigen? Hoewel… zou de EU misschien nog een paar machines achter de hand hebben gehouden, die ze volgende week tegen woekerprijzen terugverkopen aan Griekenland? Het zou me niets verbazen!
Ik heb werkelijk altijd gedacht dat de EU behalve de economische voordelen ook bedoeld was om de kloof tussen verschillende Europese volkeren kleiner te maken. Die kloof wordt echter dagelijks groter. Dat is iets wat mij ontzettend beangstigt en wat ik nog veel en veel enger vind dan de heftige en soms regelrechte haatdiscussies tussen voor- en tegenstanders over wie waar de grootste politieke leugens vertelt. Ik en velen met mij zijn trots op onze democratische vrijheid die met veel pijn en moeite tot stand is gekomen. Maar deze afgelopen maanden en zeker de laatste weken tonen duidelijk aan – in ieder geval voor mij – dat die ‘democratische vrijheid van de Europese volkeren’ een en al schijn is. Regeringen blijken slechts marionetten aan de touwtjes van de banken te zijn, en andere regeringen dan de eigen hebben het voor het zeggen, om wat voor redenen dan ook. Wat is de stem van welk Europees volk dan nog waard als de EU de macht heeft om een democratisch door het volk gekozen regering zo te ringeloren dat ze bijkans gedwongen wordt te slikken of af te treden? Vandaag zijn het de Grieken… maar wie is er morgen aan de beurt?

De Grieken staan voor de moeilijkste keuze die een volk kan hebben. Wat zij ook kiezen, het is en blijft kiezen uit twee kwaden, en hoe moeilijk zij het daarmee hebben, beschreef ik op 1 juli op mijn Facebook-pagina:

Ik liep vanmorgen naar de bakker. Onderweg kwam ik mijn jonge buurvrouw van verderop tegen. Ze spreekt beter Engels dan ik Grieks en natuurlijk raakten we in gesprek over de moeilijke keuze NEE/JA van zondag. ‘Ik wilde nee stemmen,’ zei ze. ‘Maar nu weet ik het niet meer.’ Ik vertelde haar over een aantal artikelen die ik had gelezen, en dat het om veel meer gaat dan Griekse leningen en schulden. Dat nu is gebleken dat de democratie in Europa ineens heel anders in elkaar zit dan we allemaal dachten en dat veel Europeanen zich solidair verklaren met de Grieken. Iets wat hier op de vaak flink gemanipuleerde televisie niet echt benadrukt wordt. Ze keek me stomverbaasd aan. ‘Echt? Daar krijg ik kippenvel van…’ Ik vertelde haar ook over de crowdfunding-actie die een jonge Engelsman is gestart en waarvan de teller inmiddels al op meer dan een half miljoen euro voor het Griekse volk staat. Over de vele blogs van buitenlanders die hier wonen met verhalen over hoe het hier echt aan toe gaat. Ze werd heel stil en toen ze me weer aankeek liepen er tranen over haar wangen. ‘Dank je dat je me dit vertelde,’ zei ze zacht. ‘Nu voel ik me niet meer zo alleen…’ En toen stonden er ineens twee vrouwen met tranen in de ogen en de armen om elkaar heen, want op zo’n moment zegt een simpele knuffel meer dan duizend woorden ♥

Menswaardigheid en mededogen. Dat is in mijn ogen het enige wat echt belangrijk is. Ik wens het Griekse volk veel wijsheid toe. Mijn hart is met hen…

♥♥♥♥♥

N.B. Als eigenaar van de tekst zoals gepubliceerd op mijn eigen websites en Facebookpagina’s, behoud ik mij het recht voor om reacties die beledigend zijn voor het Griekse volk, of een discussie zullen uitlokken over het hoe en waarom van de Griekse crisis, zonder opgaaf van redenen te verwijderen.